JEWISH ROUTE

Η παρουσία της εβραϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη μετρά 21 αιώνες ιστορίας. Αυτό που την κάνει μοναδική σε σχέση με άλλες εβραϊκές κοινότητες του κόσμου είναι ότι η Εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης δεν ήταν μια μειονοτική κοινότητα, αλλά ότι υπήρξαν περίοδοι στην ιστορία της πόλης, ειδικά μετά το 1492, που η Εβραϊκή κοινότητα αποτελούσε τη μεγαλύτερη πληθυσμιακά κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Οι πρώτοι Εβραίοι εικάζεται ότι φτάνουν στην πόλη γύρω στο 140 π.Χ. από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Οι 'Ρωμανιώτες' Εβραίοι όπως αποκαλούνται, μιλούν ελληνικά και έχουν ελληνιστική κουλτούρα. Το 1376, θα εγκατασταθούν στη Θεσσαλονίκη Εβραίοι Ασκεναζίμ, από την Ουγγαρία και τη Γερμανία και θα ακολουθήσουν Εβραίοι από την Προβηγκία, την Ιταλία και τη Σικελία. Το γεγονός όμως που θα αλλάξει τη φυσιογνωμία της πόλης είναι η άφιξη 20.000 περίπου Εβραίων που διώχθηκαν από την Ισπανία. Με τις γνώσεις και τις ικανότητες τους οι Ισπανο-Εβραίοι 'Σεφαραδίτες' όπως αποκαλούνται, αναζωογονούν τη λαβωμένη, μετά την κατάκτηση της από τους Οθωμανούς, Θεσσαλονίκη και συντελούν στη μεγάλη εμπορική και οικονομική της ανάπτυξη τους αιώνες που θα ακολουθήσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1890 οι Εβραίοι κάτοικοι, αποτελούσαν σχεδόν το 50% του συνολικού πληθυσμού του νομού Θεσσαλονίκης, ενώ το 1941 λειτουργούσαν στην πόλη 35 συναγωγές. Το 1943 σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της εβραϊκής παρουσίας στην πόλη, όταν 49.000 περίπου Εβραίοι της Θεσσαλονίκης οδηγούνται στα στρατόπεδα του Άουσβιτς - Μπιρκενάου, για να γυρίσουν πίσω μόλις 1.950 από αυτούς. Κορυφαίες προσωπικότητες από τους χώρους των επιστημών, της λογοτεχνίας, των επιχειρήσεων, της πολιτικής, της μόδας κλπ. είναι απόγονοι της ακμάζουσας εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Ο Νικολά Σαρκοζί, πρώην Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, ο Πατρίκ Μοδιάνο, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2014, η οικογένεια Ντασώ, του γαλλικού κολοσσού της αεροναυπηγικής βιομηχανίας, η οικογένεια Καράσο, της εταιρείας γαλακτοκομικών προϊόντων Danone, ο Εντγκάρ Μορέν, φιλόσοφος, συγγραφέας και κοινωνιολόγος, ο Ραφαέλ Σαλέμ, μαθηματικός, η Ντάιαν Φον Φίστενμπεργκ σχεδιάστρια μόδας, ο Βιντάλ Σασούν, κομμωτής, είναι μερικοί από αυτούς. Συναγωγές, Εβραϊκό Μουσείο, νοσοκομείο, εμπορικές στοές και μερικές από τις ομορφότερες επαύλεις της πόλης, αποτελούν σήμερα σημάδια της έντονης εβραϊκής παρουσίας στο παρελθόν της Θεσσαλονίκης. Μπορείτε να την αναζητήσετε και μέσα από την έξυπνη εφαρμογή (Thessaloniki Jewish Legacy APP) για smart phones. Περισσότερα εδώ

Η εβραϊκή θεματική διαδρομή αφηγείται μια ιστορία που πρέπει να ειπωθεί γιατί δεν αφορά μόνο στην εβραϊκή κοινότητα της πόλης αλλά ουσιαστικά στην ιστορία της ίδιας της Θεσσαλονίκης. Και αυτήν την ιστορία θα αφήσουμε να σας τη διηγηθούν οι μεγάλοι της Απόντες...

ΒΙΛΑ ΑΛΛΑΤΙΝΙ (ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ)

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια της Θεσσαλονίκης είναι η εξοχική βίλα της οικογένειας Αλλατίνι. Η βίλα κτίστηκε το 1888 σε σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι και ήταν η…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΒΙΛΑ ΓΙΑΚΟ ΜΟΔΙΑΝΟ (ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ)

Χτίστηκε το 1906 σαν κατοικία του Ιακώβ Μοδιάνο, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ελί Μοδιάνο, ακολουθώντας την τάση του εκλεκτικισμού με στοιχεία Art Nouveau Το 1913 η βίλα αγοράστηκε από τον…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΑΓΟΡΑ ΜΟΔΙΑΝΟ

Άρρηκτα δεμένη με την καθημερινή ζωή της πόλης μέχρι σήμερα είναι η Αγορά τροφίμων Μοδιάνο. Η μεγαλύτερη σκεπαστή αγορά της Θεσσαλονίκης κτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Ελί Μοδιάνο το 1922. Είναι…

ΒΙΛΑ ΦΕΡΝΑΝΤΕΣ Η ΚΑΖΑ ΜΠΙΑΝΚΑ (ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ)

Η Κάζα Μπιάνκα, το στολίδι της Θεσσαλονίκης, είναι μια από τις ομορφότερες επαύλεις της πόλης. Η μοναδική της αρχιτεκτονική που ακολουθεί την αρχιτεκτονική τάση του εκλεκτικισμού και η ερωτική ιστορία…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΕΒΡΑΪΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Με στόχο τη μελέτη και τη διαφύλαξη της μνήμης της εβραϊκής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη, άνοιξε το 2001 το Εβραϊκό Μουσείο της πόλης. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται επιτύμβιες πλάκες από το…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΓΙΑΔ ΛΕΖΙΚΑΡΟΝ

Εγκαινιάστηκε το 1984 και είναι αφιερωμένη στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Χτίστηκε στη θέση του μικρού ευκτήριου οίκου «Μπουρλά» γνωστού ως «Κάλ ντε λα Πλάσα» (Συναγωγή της Αγοράς), που…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΩΤΩΝ

Η συναγωγή εγκαινιάστηκε το 1927 και ιδρύθηκε με δωρεά της Ίντας Αροέστη, ενώ συνέβαλλαν οικονομικά και οι οικογένειες που κατάγονταν από το Μοναστήρι (Βίτολα) της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Στη διάρκεια της…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΜΝΗΜΕΙΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ

Το γλυπτό έργο των αδελφών Glid αποκαλύφθηκε το 1997 και παριστάνει την επτάφωτο λυχνία και φλόγες με ένα πλέγμα ανθρώπινων σωμάτων.